به گزارش تحریریه، وحید شقاقی شهری معتقد است، دهه پیش رو مهمترین دهه و از نظر من حیاتی‌ترین دهه اقتصاد ایران است. عنوان دهه 90 را باید بگذاریم دهه فرصت سوزی‌ها و ما فرصت‌ طلایی را در دهه 90 از دست دادیم و دهه 90 واقعیت این است که از دهه 40 وقتی تا دهه 90 را من در حوزه اقتصاد تحلیل می‌کنم بدترین عملکرد برای دهه 90 بوده است.

به گفته این کارشناس اقتصادی ، میانگین رشد اقتصاد ایران در دهه 90 صفر شد و میانگین تورم در دهه 90 24 درصد شد و متوسط رشد تشکیل سرمایه ناخالص 5- درصد شد. از سوی دیگر شرایط رکود و تورمی را داشتیم بویژه در دهه 90 آن بار تحمیلی که روی اقتصاد ایران شد، قدرت خرید مردم را هم به شدت تنزل داد و مهمتر از همه آن بی‌نظمی اجتماعی به نظر من در دهه 90 گسترش پیدا کرد.

در دهه 90 با یک بحران‌های جدیدی مواجه شدیم مثلا بحران امید، بحران امید برای حل مسائل، من چون در بین توده مردم هستم و زندگی می‌کنم و زندگی من هم آلوده به مظاهر بروژوازی نشده است و درد مردم را درک می کنم. می‌خواهم بگویم مردم در دهه 90 امیدوار بودند که بخشی از مسائل اقتصادیشان با شعارهایی که داده شده بود برطرف بشود ما شعارهای مهمی را در اقتصاد داده بودیم. گفته بودیم رونق اقتصاد ایجاد می‌شود و رفاه ایجاد می‌شود و افق روشنی ایجاد خواهد شد و به نحوی اقتصاد سامان پیدا خواهد کرد که مردم به یارانه‌ها نیاز پیدا نکنند و امثال این شعارها.

ولی می خواهم بگویم دهه 90، مصادف شد با دو بار تحریم، به انضمام تصمیمات اشتباهی که در حوزه اقتصادی هم گرفته شد و یا تصمیمات اقتصادی هم گاها خطا بود و ان نظم اجتماعی حاکم بر فضای اقتصادی از هم پاشید و شرایط سختی بر مردم گذشت.

چهار چالش بحرانی پیش روی ایران

استاد دانشگاه خوارزمی گفت:  واقعیت این است که  فارغ از اینکه نمی توانم از زبان مردم سخن بگویم اما به نظر من، دهه 1400 حیاتی‌ترین دهه در طول نیم قرن اخیر است. باز هم  جمله ام را تکرار کنم دهه 1400 یعنی دهه پیش رو، حیاتی‌ترین و مهمترین دهه در طول نیم قرن گذشته است. از این منظر که ما چالش‌های انباشت شده اقتصادی داریم که برخی از این چالش‌ها به یک مرحله بحرانی رسیده است. مردم باید بدانند که ما در دهه پیش رو 4 بحران بزرگ را در پیش رو داریم. بحران آب، بحران جمعیت، بحران صندوق‌های بازنشستگی و بحران پایان عصر صادرات نفتی. وی افزود، این 4 بحران، چهار بحران لایه اول است. ما در لایه دوم، چالش نظام بانکی را داریم و در لایه سوم، چالش‌هایی مثل بیکاری، فضای نامناسب کسب و کار، مثل نابرابری، چالش آلاینده‌ها و دیگر چالش های اقتصادی را داریم. اما لایه اول بسیار بسیار خطرناک است. به عنوان مثال بحران آب، امروز آخرین گزارش‌ها نشان می‌دهد که هفتاد درصد ایران به مرحله تنش آبی رسیده است و نظام بهره‌وری پایین در بهره‌برداری از آب موجب شده است که ما وارد بحران آب می شوم و این بحران آب خطرناک است چون می‌تواند موجی از اعتراض استان به استان و روستا به روستا را ایجاد بکند.

این کارشناس اقتصادی گفت: آخرین گزارش‌ها درحوزه رشد نشان میدهد، جمعیت کشور ما متاسفانه رشد جمعیتش به زیر یک درصد رسیده است و بحث این است که برآوردها نشان می‌دهد که اگر نتوانیم یک دگرگونی اساسی ایجاد بکنیم در پایان این دهه پیش رو رشد جمعیت ایران صفر خواهد شد و برآوردها نشان می‌دهد که رشد جمعیت جهان در 2100 صفر خواهد شد اما ما با این وضعیت بحرانی‌مان هفتاد سال زودتر از دنیا رشد جمعیتمان صفر می‌شود و این بسیار بسیار خطرناک است. همچنین صندوق‌های بازنشستگی ما به مرحله فاجعه‌آمیز رسیدند و بحث این است که هر چقدر دهه 50 و 60 به مرحله سن بازنشستگی دارد می‌رسد این بحران عمیق‌تر و عمیق‌تر می‌شود.

پایان عصر نفت و تشدید چالشهای بودجه ای ایران

وی گفت: پایان این دهه دنیا از واردات نفت عبور خواهد کرد و دیگر چیزی به نام صادرات نفت و اوپک و تحریم نفت ایران بی معنی خواهد بود چون خریداری نفتی وجود ندارد چون دنیا وارد تولید خودروهای برقی خواهد شد پایان این دهه و انرژی‌های نو جایگزین انرژی‌های فسیلی خواهد شد و دنیا به سرعت از نفت عبور خواهد کرد و این 4 بحران، بحران‌های سطح اول دهه پیش روست. ما در لایه دوم چالش نظام بانکی را هم داریم من این نظام بانکی را چالش می‌گویم بحران نمی‌گویم. بگوییم یک سطح پایین تر از ان چهار تای اول است. ناطرازی نظام بانکی ما بیش از هزار هزار میلیارد تومان است و اصلاح نظام بانکی جزو ضروریات است و در غیر این صورت نظام مالی ما و نظام بانکی ما فرو می پاشد با این وضعیت که پیش می رویم.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: می خواهیم بگوییم فارغ از همه وعده‌هایی که در دوره‌های گذشته داده شد و اجرایی نشد و من حق را به مردم می‌دهم مردم در دوره‌های گذشته و دولت‌های گذشته شعارهایی دادند وعده‌هایی داده شد ولی عمل نشد. در همین دولت دوازدهم یازدهم دهم و نهم و دولت‌های گذشته. حافظه تاریخی مردم را دستخوش این نااطمینانی کرده ولی ما باید این را اینطوری صحبت بکنیم که عدم انتخاب درست ما و عدم مطالبه‌گری از سوی مردم و انتخاب‌های اشتباه می‌تواند این بحران‌ها را شدتش را و سرعتش را شدیدتر بکند و آن موقع ما حیاتی‌ترین دهه را از دست می‌دهیم من دهه 1400 که ما دو دولت خواهیم داشت دو تا دولت از 1400 تا 1404، و دولت بعدی از 1040 تا 1408، این دو  دولت بسیار مسئولیت سنگینی را برای حفظ تاریخ این سرزمین برعهده دارند چون وقتی کشور درگیر بحران آب بشود درگیر بحران جمعیت بشود درگیر بحران صندوق‌های بازنشستگی و از نفت هم اگر از آن تمکن مبتنی بر صادرات نفتی عبور کنیم واقعا اداره کشور بسیار سخت خواهد شد لذا من پیشنهادم این است که هم کاندیداها به این مباحث توجه کنند.

وی ادامه داد، یک زمانی ما صاحب 50 سال نفت بودیم و می توانستم نفت صادر بکنیم و بسیاری از چالش‌ها را با نفت یا پوشش دادیم یا به تعویق انداختیم. دهه 60 صندوق‌های بازنشستگی ما به نحوی بود که دولت از منابع صندوق‌ها می توانست برداشت بکند یعنی صندوق‌ها صاحب منابع آزاد بودند و دولت چون ورودی استخدام بیش از خروجی بازنشستگی بود پس صندوق‌ها مازاد داشت و دولت به صندوق‌ها بدهکار شد ولی الان درست ورق برگشته است الان به ازای هر یک بازنشسته هفت دهم ورودی داریم و در پایان این دهه به ازای هر یک و نیم تا دو نفر بازنشسته، ما یک نفر ورودی خواهیم داشت و تعهدات دولت بیش از هزار هزار و پانصد میلیارد تومان است به صندوق های بازنشستگی.

شقاقی شهری افزود،‌ بحران جمعیت هم رهبری بارها تاکید کردند جمعیت با شعار و با حرف و اینها ایجاد نمی‌شود جمعیت نیازمند یک دگرگونی اساسی در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی کشور است. بعد از 50 سال در دهه های پیش رو دیگر صادرکننده نفت نخواهیم بود. این هشدار را هم باید به کاندیداها بدهیم فارغ از اینکه کاندیدا کیه؟ من اقتصاد دان هستم و نمی‌خواهم وارد تحلیل‌های سیاسی و جناح بندی‌ها نمی شویم. می خواهم بگویم هر کسی در این دهه و دو دولت خواهد آمد واقعا کار بسیار سختی را دارد و درگیر با این مسائل خواهد شد خدا کمک بکند و مردم و دولت باید شبانه روزی پای کار بایستند تا حداقل ما از شدت بحران‌ها بکاهیم.

 مردم هم اگر فرصت را از دست بدهند و انتخابشان اشتباه باشد یا حمایت نکنند یا مطالبه نکنند اگر واقعا حمایت نکنند از دولت مطالبه هم نکنند از مطالبه‌هایشان هم بحق نباشد این می‌تواند سرنوشت بدی را برای فرزندان ما در دهه‌های آینده ایجاد بکند. بسیار بسیار دهه پیش رو حیاتی است این انتخابات و انتخابات 4 سال بعدی جزو مهمترین انتخابات کشور است و مسائل ما بسیار مسائل بغرنجی شده است و لذا  این آگاهی را به مردم بدهیم که مردم حتما مطالبه بکنید حتما ناامید نباشید چون ناامیدی هیچ فایده ای ندارد. اگر نیایند انتخابات واقعی هم برگزار خواهد شد. حداقل درست انتخاب بکنیم و مطالبه بکنیم یعنی مردم می‌توانند مطالبه بکنند من اقتصاددان هم باید بتوانم حرفهایم را بزنم و هشدار بدهم و تلنگر بزنم به کاندیداها به مشاورین این کاندیداها برنامه‌هایشان را بتوانیم نقد بکنیم و انشاءالله که این هشدارهای ما تلاش‌های ما بتواند تاحدودی آن رسالت تاریخی خودمان را بتوانیم ایفا بکنیم.

پایان/