به گزارش تحریریه، با فاصله کوتاهی از انتشار بیانیه سازمان همکاری شانگهای در محکومیت حمله اسرائیل به ایران، وزیر خارجه هند اظهار داشت که هند در گفتگوهای مربوط به این بیانیه مشارکت نکرده است و مواضع این کشور، همانگونه که در گذشته ابراز شده، به اعضای سازمان شانگهای مخابره شده است. هند در مواضع پیشین خود، برخلاف بیانیه سازمان شانگهای، بدون محکوم کردن حملات اسرائیل و ضمن تاکید بر روابط دوستانه هند با هر دو کشور، از طرفین درخواست کرده بود که از طریق کانال‌های دیپلماتیک نسبت به کاهش تنش‌ها اقدام نمایند. مشابه این موضع، در گفتگوی تلفنی جی‌شانکار با وزیر امور خارجه کشورمان نیز بازتاب یافته است.
به نظر می‌رسد که هند، مشابه جنگ روسیه و اوکراین، بر سر یک دوراهی قرار گرفته است. در آن جنگ، یکی از طرفین شریک نظامی نزدیک هند بود و علاوه بر تسلیحات، چیزهای زیادی برای عرضه داشت. طرف دیگر، بازیگری ضعیف‌تر بود که علیرغم حمایت سیاسی غرب، چیزهای کمتری برای عرضه کردن داشت. علیرغم تمامی فشارها و پیچیدگی‌ها، هند منافع خود را بر ملاحظات سیاسی ارجحیت داد و حمله روسیه به اوکراین را محکوم نکرد.
هند مدت‌هاست که از سیاست سنتی نهرو، مبنی بر حمایت از مبارزات ضداستعماری در فلسطین، فاصله گرفته است. نزدیکی فزاینده هند و اسرائیل بر همگان عیان شده و درباره آنچه محمد سلیمان از آن با عنوان «پیوند هند و ابراهیمی» یاد می‌کند، بسیار صحبت شده است. از نظرگاه ایدئولوژیک نیز، ملی‌گرایی هندو و صهیونیسم اسرائیلی اشتراکات بسیاری دارند و بسیاری از ملی‌گرایان هندو، الگوی شهرک‌سازان کرانه را نمونه‌ای موفق برای ادغام و الحاق خاموش کشمیر می‌پندارند.
هند با سهمی ۳۷ درصدی از کل صادرات تسلیحاتی اسرائیل، بزرگترین مشتری تسلیحاتی این کشور به شمار می‌رود و صنایع نظامی هند و اسرائیل از رهگذر برنامه‌های تحقیق، توسعه و تولید مشترک بیش از پیش در هم تنیده شده است. از هفتم اکتبر بدین‌سو، هند یکی از معدود مشتریان نظامی اسرائیل بوده که تسلیحات سفارش داده شده خود را تحویل گرفته است. همزمان، گزارش‌های متعددی از تامین متقابل تسلیحات مورد نیاز اسرائیل در جنگ غزه توسط هند منتشر شده است.
علاوه بر این، هند پیوندهای تجاری و اقتصادی خود را نیز با اسرائیل به سرعت گسترش داده است. بندر حیفا، که اصابت موشک‌های جمهوری اسلامی ایران به پالایشگاه مجاور آن بسیار خبرساز شد، یک نمونه از این همکاری‌هاست. گوتام ادانی، میلیاردر نزدیک به مودی، در راس یک کنسرسیوم هفتاد درصد مالکیت این بندر را به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ در اختیار گرفته است. برای مقایسه ارقام، بد نیست اشاره شود که شرکت IPGL هند در مقام بهره‌بردار و نه مالک، در پروژه بندر چابهار مقرر است ۱۲۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کند. پس از خروج هند از پروژه توسعه میدان گازی فرزاد، بندر چابهار کلان‌ترین همکاری اقتصادی میان دو کشور محسوب می‌شود.
عدم موضع‌گیری شفاف دولت ملی‌گرای هندو در محکومیت حمله اسرائیل به ایران، در داخل هند نیز مورد انتقاد قرار گرفته و احزاب مخالف در لوک سبا خواستار موضع‌گیری شفاف دولت هند علیه این حملات شدند. موضع احزاب چپ‌گرا در جنوب، تندتر از بقیه احزاب بوده و CPI(M) به عنوان یکی از شاخص‌ترین این احزاب، اسرائیل را یک «دولت یاغی» خوانده است. جریان‌های میانه‌رو همچون حزب کنگره ملی هند نیز از دولت خواسته‌اند که تعرض به حاکمیت ملی ایران را بدون ابهام محکوم کند و اهرم‌های دیپلماتیک خود را برای خنثی‌کردن تنش‌ها مورد استفاده قرار دهد.
جنگ دوازده روزه میان ایران و اسرائیل، سوگیری‌ها و بلوک‌بندی‌های موجود در شبه قاره را یکبار دیگر به ورطه آزمون گذارده است. دولت ملی‌گرای هندو در دهلی، از ۷ اکتبر تاکنون، تلاش نموده تا از محکومیت اسرائیل به صراحت اجتناب کند و در مجامع بین‌المللی سکوت و غیبت را تضمین‌کننده منافع خود پنداشته است. نخست وزیر هند، هر از چندی، از اتمام عصر جنگ صحبت می‌کند و تلاش دارد، صلح‌طلبی و عدم تشدید تنش را تجویز ثابت هند برای دوستی با همه جلوه دهد. با این وجود، کمتر کسی پرواز موشک‌های هندی را در ماه مه گذشته بر فراز مظفرآباد و راولپندی به این سرعت از خاطر برده و فریب خواهد خورد.
منبع: اندیشکده تهران
پایان/
نظر شما