به گزارش تحریریه، «فارن افرز» در مطلب جدید خود به بررسی استراتژی چین در حوزه‌های نوظهور قدرت جهانی پرداخته است. چین با سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی مانند دریاهای عمیق، قطب شمال، فضا، فضای مجازی و نظام مالی بین‌المللی، تلاش می‌کند نفوذ و کنترل خود را گسترش دهد.

این گزارش اشاره می‌کند که «پکن با منطق و برنامه‌ای منسجم» در این عرصه‌ها فعالیت می‌کند و آمریکا در مواجهه با این رقابت «در خطر عقب‌ماندگی» قرار دارد.

چکیده راهبردی (بخش‌های مهم):

وقتی کشتی باری چینی «استانبول بریج» در اکتبر ۲۰۲۵ به بندر بریتانیایی فلیکس‌تو رسید، مسیر آن از طریق اقیانوس قطب شمال بود که به‌عنوان یک پیشرفت ژئو استراتژیک برجسته معرفی شد. این مسیر ۲۰ روز طول کشید که سریع‌تر از مسیرهای سنتی از کانال سوئز یا دماغه امید نیک بود. این سفر نشان‌دهنده گستره جاه‌طلبی‌های اقتصادی و امنیتی چین در قلمروهای جدید قدرت جهانی است.

از دهه ۱۹۵۰، رهبران چین رقابت در مرزهای واقعی و مجازی جهان مانند دریاهای عمیق، قطب‌ها، فضا، فضای سایبری و نظام مالی بین‌المللی را بررسی کرده‌اند. این حوزه‌ها تعیین‌کننده دسترسی به منابع حیاتی، آینده اینترنت، مزایای چاپ ارز ذخیره جهانی و توان دفاعی هستند. در حالی که تحلیلگران بیشتر بر علائم ظاهری رقابت تمرکز دارند، چین در حال ساخت قابلیت‌ها و نفوذ در سیستم‌های زیربنایی است که دهه‌های آینده را شکل خواهند داد.

چین در حوزه دریاهای عمیق از دهه ۱۹۷۰ تحقیقات خود را آغاز کرد و اکنون بزرگ‌ترین ناوگان کشتی‌های تحقیقاتی غیرنظامی جهان را دارد. شی جین‌پینگ در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد: «دریای عمیق گنجینه‌هایی دارد که هنوز کشف و توسعه نیافته‌اند.» چین با تسلط بر معادن نادر زمینی و توسعه فناوری‌های استخراج دریاهای عمیق، هم بر منابع و هم بر زیرساخت‌های نظامی در این حوزه کنترل می‌یابد.

چین نقش مهمی در سازمان بین‌المللی بستر دریا ایفا می‌کند و بیشترین حمایت مالی را به این سازمان ارائه می‌دهد. شرکت‌های چینی پنج قرارداد اکتشاف معدن در بستر دریا دریافت کرده‌اند. پکن همچنین با کشورهای در حال توسعه همکاری می‌کند و مراکز آموزش و تحقیق در این زمینه تأسیس کرده است. با این حال، چین در فشار برای تسریع استخراج با مخالفت اکثریت اعضای این سازمان مواجه شده است.

در قطب شمال، چین از دهه ۱۹۶۰ به تحقیقات پرداخته و در سال ۲۰۱۳ به عنوان ناظر به شورای قطب شمال پیوست. این کشور در حال توسعه راهبرد «جاده ابریشم قطبی» است و تلاش می‌کند نقش خود را در حکمرانی این منطقه افزایش دهد. همکاری نزدیک با روسیه پس از تحریم‌های غرب علیه مسکو، به چین امکان توسعه معادن و زیرساخت‌ها در قطب شمال را داده است. همچنین تمرینات نظامی مشترک در این منطقه انجام شده است.

فضا نیز یکی دیگر از حوزه‌های کلیدی است. چین از دهه ۱۹۵۰ برنامه فضایی خود را آغاز کرد و امروز یکی از قدرت‌های برتر علمی و نظامی فضایی است. چین برنامه‌ای برای ساخت ایستگاه تحقیقاتی مشترک با روسیه در قطب ماه دارد که هدف آن ایجاد شبکه‌ای از امکانات برای اکتشاف، استخراج منابع و سکونت طولانی‌مدت است. این پروژه به عنوان جایگزینی برای برنامه آمریکایی آرتمیس مطرح شده است.

در حوزه فناوری‌های دیجیتال، چین با پروژه‌هایی مانند جاده ابریشم دیجیتال و استراتژی استانداردهای چین ۲۰۳۵، تلاش می‌کند استانداردهای جهانی فناوری را تحت کنترل خود درآورد. پیشنهاد این کشور برای معماری جدید اینترنت به نام «اینترنت نو» با هدف جایگزینی پروتکل فعلی و افزایش کنترل دولتی ارائه شده است، اما با مخالفت گسترده‌ای مواجه شده است.

از نظر مالی، چین در تلاش است نقش ارز خود، رنمینبی، را در تجارت جهانی افزایش دهد و سلطه دلار آمریکا را کاهش دهد. این کشور سیستم پرداخت بین‌بانکی برون‌مرزی خود را توسعه داده و از پروژه‌های کمربند و جاده برای ترویج رنمینبی استفاده می‌کند. با این حال، رنمینبی هنوز سهم کمی در پرداخت‌های جهانی دارد و برای بین‌المللی شدن کامل، نیازمند اصلاحات اقتصادی گسترده است.

شی جین‌پینگ خواهان اصلاح نظام بین‌المللی به نفع منافع چین است و به دنبال رهبری در حوزه‌های مختلف است. با وجود ناکامی‌های فعلی، چین در هر حوزه پیشرفت‌هایی داشته و برنامه‌های بلندمدتی برای ادامه این روند دارد. ایالات متحده برای مقابله با این روند نیازمند بازسازی توانمندی‌ها، سرمایه‌گذاری در فناوری‌ها و همکاری با متحدان است تا بتواند جایگاه خود را حفظ کند.

منبع: کانال مرکز مطالعات رسانه‌های بین‌المللی

پایان/