در طول تاریخ و درمنطقه‌ای مانند خاورمیانه که هر دم آتشی از زیر خاکستر شعله‌ور می‌شود که توانایی سوختن و ساختن نظم جدیدی را در خاورمیانه دارد صحبت از امت‌گرایی در جهان اسلام یک رویکرد آرمانی و ایدئولوژیک باقی خواهند ماند. تجربه تاریخی و اصول‌اسلام، مسلمانان را در صف‌بندی واحدی به دلیل مقابله با سلطه خارجی و رهایی از استعمار تشویق می‌کند که در هدف اولیه هم موفق است اما باید به یاد داشت صرف دانستن مسیر مارا در مواجهه با خطرات مسیر نجات نخواهد داد. از این رو می‌توان دلایل این ناکامی را از چندین جهت بررسی کرد؛
