به گزارش تحریریه، ترامپ به تازگی مدعی شد دولت نیجریه نتوانسته است آزار و اذیت مسیحیان در این کشور غرب آفریقا را کنترل کند؛ کشوری با ۲۲۰ میلیون نفر شهروند که جمعیت آن به طور مساوی بین مسیحیان و مسلمانان تقسیم شده است.

ترامپ در پستی در شبکه اجتماعی اش نوشت: اگر دولت نیجریه اجازه دهد کشتار مسیحیان ادامه یابد، آمریکا به فوریت همه کمک ها به این کشور را قطع خواهد کرد و ممکن است علیه آبوجا وارد جنگ شود و به اصطلاح تروریست های اسلام گرا را که مسئول این خشونت ها هستند، نابود کند.

ترامپ همزمان تهدید کرد که نیجریه به دلیل نقض آزادی‌های مذهبی، به عنوان «کشور مورد نگرانی ویژه» تعیین خواهد شد.

پشت پرده تهدید ترامپ

نیجریه پرجمعیت‌ترین کشور آفریقا، یکی از تولیدکنندگان برتر نفت است و تقریبا به مناطق شمالی با اکثریت مسلمان و مناطق جنوبی با اکثریت مسیحی تقسیم شده است. این کشور با ناامنی مداوم همچون شورش‌ تروریست های بوکوحرام و داعش در غرب آفریقا، راهزنی، درگیری‌های کشاورزان و دامداران و خشونت‌های فرقه‌ای روبرو است.

اظهارات ترامپ این خشونت را به عنوان آزار و اذیت هدفمند مسیحیان مطرح و اعلام می‌کند که مسیحیت در نیجریه در معرض «تهدید وجودی» قرار دارد.

در حالی که مشکلات نیجریه واقعی و پیچیده هستند، تحلیلگران تاکید می‌کنند که بسیاری از حوادث خشونت‌آمیز، مسلمانان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. گفته می‌شود بیشتر قربانیان بوکوحرام مسلمان هستند. شکاف بین توصیف دولت از خشونت و داده‌های موجود، فقدان قطعیت استراتژیک و دیپلماتیک هشدار ترامپ را تقویت می کند.

زبانی که ترامپ برای تهدید این کشور به کار برد، هم از نظر صراحت و هم از نظر پیامدهایش مهم است. او به دولت نیجریه گفت که اگر به کشتار مسیحیان ادامه دهد، آمریکا بی درنگ همه کمک‌ها و مساعدت‌های خود به نیجریه را متوقف خواهد کرد. به عبارتی همزمان با تهدید به اقدام نظامی، وعده قطع فوری کمک ها را داد.

این پیام به چند دلیل قابل توجه است: اول، این که تشدید لفاظی آمریکا علیه نیجریه را نشان می دهد. دوم، این امر سوالاتی را درباره استقرار احتمالی نیروهای نظامی ایالات متحده در خارج از این کشور، به ویژه در کشوری که به صورت رسمی یک شریک مستقل و ایالات متحده نیز هم اینک در حال همکاری با آن است و پایگاه محدودی در آن کشور دارد، مطرح می‌کند. سوم، ترکیب چارچوب آزادی مذهبی و تهدید نظامی، پیوندی جدید از سیاست مبتنی بر باورهای مذهبی، نگرانی‌های بشردوستانه و موضوع امنیت ملی را نشان می دهد.

ملاحظات راهبردی و عملیاتی

از منظر برنامه‌ریزی نظامی، هرگونه عملیات بین ایالتی در نیجریه با موانع قابل توجهی روبرو خواهد بود. این منطقه وسیع است و مرزهای مشترک نفوذپذیری با نیجر، چاد، کامرون و بنین دارد. گروه‌های شورشی در مناطق مختلف، فعالیت می‌کنند. ایالات متحده در سال‌های اخیر نیروهای قابل توجهی را از نیجر خارج کرده و ردپای خود را در ساحل کاهش داده است.

از طرفی چالش‌های عملیاتی شامل پایگاه‌سازی، لجستیک، رضایت محلی، هماهنگی با ارتش نیجریه و مقامات فدرال و مسائل احتمالی زنجیره فرماندهی در یک محیط بسیار رقابتی خواهد بود.

از نظر دیپلماتیک، این تهدید، نیجریه را که شریک کلیدی در مبارزه با تروریسم، ثبات منطقه‌ای و مسائل مهاجرتی بوده است، منزوی می‌کند. بولا احمد تینوبو، رئیس جمهوری نیجریه، با رد روایت نسل‌کشی مسیحیان، بر حمایت قانون اساسی نیجریه از همه شهروندان تاکید کرد و گفت که به کمک آمریکا تا زمانی که حاکمیت ملی محترم شمرده شود، تمایل کرد.

اگر اقدام نظامی بدون همکاری نیجریه انجام شود، می‌تواند مشارکت‌ها در سراسر منطقه را تضعیف کند و فضا را برای نفوذگران خارجی، از جمله چین و روسیه، برای تعمیق تعامل در غرب آفریقا باز کند.

مبانی قانونی و اختیارات ریاست جمهوری

یکی از مهمترین سوالاتی که در چارچوب این تهدید ترامپ مطرح می‌شود این است که آمریکا و شخص رئیس جمهوری ایالات متحده تحت چه اختیاری اقدام خواهد کرد؟ در حالی که خود ترامپ به «وزارت جنگ» اشاره کرد، اما قانون یا قطعنامه‌ای را که مبنای مداخله احتمالی است، مشخص نکرد. این لحن نشان می‌دهد که قصد دارد به جای یک موضع صرفا دیپلماتیک، به برخی از قوانین امنیت ملی یا دفاعی تکیه کند.

در رویه ایالات متحده، مداخله نظامی در یک کشور مستقل دیگر، به طور معمول نیازمند رضایت کشور میزبان، دستور سازمان ملل متحد یا قوانین داخلی مانند مجوز استفاده از نیروی نظامی (AUMF) دارد. لفاظی‌های ترامپ ممکن است بازتاب استفاده غیرسنتی از اختیارات آمریکا در مداخله نظامی باشد که بر توجیه این مداخله به بهانه های بشردوستانه و صلاحدید ریاست جمهوری تکیه دارد.

پیامدهای تهدید برای وضعیت نظامی واشنگتن

اهمیت این تهدید فراتر از نیجریه است. این موضوع مدلی را پیشنهاد می‌کند که در آن آمریکا ممکن است بحران‌های آزادی مذهبی و ادعاهای آزار و اذیت را به عنوان محرک‌های عملی برای مداخله نظامی در نظر بگیرد. این امر می‌تواند سابقه موضع منطقه‌ای واشنگتن، به ویژه در آمریکای لاتین، آفریقا و خاورمیانه، را تغییر دهد و مرز بین عملیات بشردوستانه و ماموریت‌های رزمی را محو کند.

برای ارتش آمریکا، چنین رویکردی در مداخله خارجی می‌تواند منابع را از دیگر حوزه‌های راهبردی منحرف کند. نیروهایی که ماموریت رقابت با قدرت‌های بزرگ را دارند، ممکن است ناخواسته درگیر عملیات‌هایی با شدت پایین‌تر اما بار سیاسی بالاتر در مناطقی مانند غرب آفریقا شوند. چنین ماموریت‌هایی نیازمند آمادگی بالا، پشتیبانی گسترده و اطلاعات دقیق‌ هستند و اجرای آن ها آسان نیست.

سخن نهایی

تهدید ترامپ گویای یک تغییر قابل توجه است: رئیس جمهور آمریکا با ادعای آزار و اذیت مسیحیان، نیجریه را به مداخله نظامی تهدید می‌کند، در حالی که کمک‌ها را به حالت تعلیق درآورده و اقدام دولت آبوجا را خواستار است. این که آیا این تهدید به استقرار عملیاتی تبدیل خواهد شد یا خیر، هنوز مشخص نیست. اما آنچه روشن است اینکه لفاظی‌های اخیر نگرانی‌های مربوط به آزادی مذهبی را در صدر راهبرد امنیت ملی آمریکا قرار می‌دهد، سابقه جدیدی را برای نحوه چارچوب‌بندی تهدیدها ایجاد می‌کند و ارتش را برای سناریویی که حوزه‌های بشردوستانه، بین ایالتی و امنیتی را در بر می‌گیرد، در حالت آماده‌ باش قرار می‌دهد.

منبع: ایرنا

پایان/