به گزارش تحریریه، گزارش نیویورک‌تایمز با تمرکز بر اظهارات صریح رئیس‌جمهور ایران، قصد بر نشان دادن درماندگی دولت در برابر بحران‌های چندلایه را دارد.

نویسنده، سخنان پزشکیان مبنی بر «غیرقابل‌حل بودن مشکلات» و «مقصر بودن خود سیستم» را نشانه‌ای از بن‌بست کامل حکمرانی قلمداد می‌کند. کلیت گزارش بر سه محور استوار است: تشریح سال پرحادثه اول ریاست‌جمهوری (ترورها، حملات خارجی)، شرح فاجعه اقتصادی و معیشتی (سقوط ریال، تورم شدید)، و تحلیل واکنش‌های سیاسی داخلی به این اظهارات. در نهایت، محدودیت ساختاری قدرت رئیس‌جمهور در این چارچوب ترسیم می‌شود.

چکیده راهبردی (بخش‌های مهم):

سال اول ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان در ایران به عنوان یک سال فاجعه‌بار توصیف شده است. این دوره شاهد ترور متحدان، حملات هوایی اسرائیل و آمریکا، تخریب تأسیسات هسته‌ای و تشدید بحران‌های اقتصادی و کمبود آب و انرژی بود. اما پزشکیان در سخنرانی‌های صریح خود اعلام کرده که ایران با مشکلات غیرقابل‌عبوری روبروست و او از ایده‌ها برای حل آن‌ها تهی است. او خطاب به مردم گفت: «اگر کسی می‌تواند کاری انجام دهد، اقدام کند. من نمی‌توانم.»

او در جلسات داخلی اذعان کرد که دولت «به شدت درگیر» است و مشکلات کشور «ساخته خود» و نتیجه فساد، درگیری‌های جناحی و سیاست‌های اقتصادی نادرست است. پزشکیان حتی به مقامات محلی گفت تصور کنند دولت مرکزی «وجود ندارد» و مشکلات را خود حل کنند. ویدیوهای این اظهارات به طور گسترده در فضای مجازی پخش شد و واکنش‌های متفاوتی را برانگیخت.

برخی متحدان و رقبایش این سخنان را نشانه ضعف دولت در زمان حیاتی کشور می‌دانند. در ساختار سیاسی ایران، رئیس‌جمهور قدرت محدودی دارد و رهبر انقلاب تصمیم‌گیر نهایی است. پزشکیان صراحتاً گفته در مسائل مهمی مانند مذاکره هسته‌ای، تابع رهبری است و حتی اجازه رفع فیلتر اینستاگرام را ندارد.

پزشکیان در سپتامبر ۲۰۲۴ پس از مرگ ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور شد. مشکل از همان آغاز با ترور میهمان خارجی در مراسم تحلیف و سپس جنگ مستقیم با اسرائیل آغاز شد. تحریم‌های آمریکا اقتصاد را تخلیه کرده و چشم‌انداز توافق برای رفع آن‌ها تاریک است.

وضعیت اقتصادی روزبه‌روز بدتر می‌شود. ارزش ریال در برابر دلار سقوط کرده و تورم به حدود ۶۰ درصد رسیده است. گزارش‌ها از افزایش ناامنی غذایی حکایت دارد. بحران آب و برق نیز به معضلات مردم افزوده است.

آیت الله خامنه‌ای از پزشکیان حمایت کرده و او را «شریف» و «سخت‌کوش» خوانده است. این حمایت تحلیل‌شده تلاشی برای جلوگیری از بی‌ثباتی بیشتر است. با این حال، پزشکیان خود می‌گوید که «تا انتها خواهد ایستاد» هرچند از بهبود شرایط ناامید به نظر می‌رسد.

منبع: کانال مرکز مطالعات رسانه‌های بین‌المللی

پایان/