آیا کشاورزان مقصر کم آبی و خشک شدن دشت ها هستند؟

اینکه آیا کشاورزی عامل اصلی کمبود آب و بیلان منفی سفره های زیرزمینی است یا خیر؟ حجتی «وزیرسابق جهاد کشاورزی» به این سوال پاسخ می دهد.

به گزارش تحریریه، یکی از چالش های دهه های اخیر، کم آبی، خشک شدن چاه ها و بیلان منفی دشت های کشور بخاطر برداشت بی رویه از منابع زیرزمینی است و معمولا همواره کشاورزی و کشاورزان به عنوان مقصران اصلی به جامعه معرفی می شوند؛ نمونه بارز این مساله کم آبی اخیر استان خوزستان بود که کاشت برنج و شلتوک کاری به عنوان عامل اساسی کم آبی استان خوزستان از نگاه مسئولان در رسانه ها مطرح شد. اینکه آیا مقصران این کم آبی ها کشاورزان هستند، یا خیر؟ مهندس محمود حجتی «وزیر سابق جهاد کشاورزی» می گوید:

کشور ما، ملت ما، آباء و اجداد ما نه اینکه با محدودیت روبرو نبوده اند، بوده اند؛ ولی فقیر نبودند. یک کشور سرجمع ثروتمند بودند. کمک کننده کشورهای دیگر بودند که کمک بگیر نبودند. در چه شرایطی زندگی کردند؟ شرایط سخت دیروز، بدون تکنولوژی. با کدام آب و هوا؟ با همین آب و هوا. فشار به ذخایر و سفره های زیرزمینی هم نیاوردند. بهترین و متعالی ترین روش برداشت آب از سفره های زیرزمینی داشتند که دنیا امروز به آن افتخار می کند و ما هم به آن افتخار می کنیم که همین قنات است. یعنی سطح ایستایی آب با قنات بالا می رود که پایین نمی آید. سال ترآبی باشد، بالا می آید. خشکسالی باشد، دیگر سطح ایستابی پایین تر از مادر چاه نمی رود. ما مدرن ها و ما توسعه یافته ها و ما مهندس ها و... آمدیم سفره ها را ویران کردیم.

ما که ادعا داریم، آمدیم مجوز دادیم. ما که یادمان است که نسل قبل از ما و حتی نسل ما در روستاها و بیابان ها چقدر فریاد می زدند که این مجوزها را ندهید و همین کسانی که امروز تحت عنوان مهندسین و غیره صدای اعتراضشان بلند است که سفره ها دارند نشست می کنند، می گفتند خیر، شعاع تأثیر کم است. ولی خود دشت را خشکاندند، شعاع تأثیر را گرفتند. پس اگر کردیم ما کردیم. همین ماهایی که امروزه یکجور حرف می زنیم، دیروز هم یکجور دیگر حرف می زدیم. چقدر سر این مادر چاه قنات ها با آنهایی که صاحب چاه بودند دعوا در مناطق مختلف کشور شد و امروز هم ادامه دارد. همان هایی که امروز مدعی هستند کشاورز آب را حرام می کند، همان ها این مجوزها را دادند. خیلی هم شیرین است. صدایشان هم بلند است. خیلی عجیب است، دیروز کشاورز گریه می کرد که نکنید، امروز همین کشاورز را متهم می کنند چون صدایش به جایی نمی رسد. امروز که به ابزار، تکنولوژی، دانش و تجربه بشر مجهز هستیم. آیا توانایی این عواملی که عرض شد بیشتر از تقاضای افزایش جمعیت نیست. به نظر خیلی بیشتر است.

پس به نسبت ما می توانیم ملتی ثروتمند، قوی و قدرتمند باشیم و وابسته به دیگری هم نباشیم و از همین آب و خاکمان به نحو بهره ورانه استفاده کنیم؛ هماهنگ با محیط زیست، همسان و همراه با طبیعت. شدنی است؛ ولی یک عده غوغاچی در کشور هستند در مسائل و شاخه های مختلف سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اجرایی. شما ببینید سال هایی که محصول گندممان افزایش پیدا کرد و به مرز خودکفایی رسیدیم، سروصدای دنیا بلند شد که نشست، فرونشست و... این نشست و فرونشست چه ربطی به گندم دارد؟ آن وقتی که شش، هفت میلیون تن گندم وارد می کردند، هیچ سروصدایی از نشت نبود. تمام اهل فن و صاحبنظر بیایند بررسی کنند که ما در سال های قبل از 92 بیشتر آب به گندم داده ایم یا بعد از 92؟ همه تایید می کنند که بعد از 92 کمتر داده ایم و محصول بیشتری برداشت کرده ایم. چرا آن زمان این سروصداها نبود؟

پس پیداست که می خواهند در قالب این پوشش ها، مطلب دیگری بگویند. من نمی گویم به محیط زیست فشار وارد نمی شود، نمی گویم بعضی دشت های ما بیلان منفی ندارند، بلکه بنده معتقدم و جزء طرفداران این ماده در قانون برنامه هستم که ما باید دشت هایمان را به تعادل برسانیم. تعادل هم در سال نیست، تعادل در یک دوره زمانی بین دوره های خشکسالی و ترسالی است که نه سفره ها پایین بروند و نه به آنچه که در حال انجام است فشار وارد شود. پس این نکته را در ارتباط با بحث آب داشته باشیم که ما باید مدافع تعادل نسبی یعنی تعادل در سطح ایستایی آب با فرمول های قابل قبول و قابل ارائه باشیم؛ نه با زبان و اعلام و ادعا، بلکه با مطالعه دشت و زدن چاه های پیزومتری و به دست آوردن بیلان حاصل از مطالعه طی دو سه ساله. اعلام از داخل اتاق های دربسته قابل قبول نیست. این روش همان روش مجوزهایی است که به چاه ها داده شد. اگر می خواهند کار ماندگار کنند باید با روش علمی، دشت به دشت مطالعه کنند. وظیفه قانونی هر کدام هم در وزارت نیرو کاملا مشخص است.

پایان/

۲ شهریور ۱۴۰۰ - ۰۰:۰۱
کد خبر: 12036

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 4 + 7 =