به گزارش تحریریه، در دو هفته اخیر، تحولات جهانی نشان دادند که نظم جهانی تحت رهبری آمریکا در حال تغییر است و رقبای اصلی این نظم، با جسارت و اتحاد بیشتری به میدان آمدهاند.
«هال برندز» در یادداشتی برای بلومبرگ با اشاره به تحولات مرتبط با چین، روسیه، کره شمالی و برخی اتفاقات در داخل آمریکا، تصویری از آینده احتمالی نظم جهانی ارائه میدهد که تحت فشار رقبای آمریکا و ضعف راهبردی واشنگتن شکل میگیرد.
در چین، «شی جینپینگ» در نشست سازمان همکاری شانگهای به نقد «هژمونی» و زورگویی اقتصادی آمریکا پرداخت و خواستار نظامی عادلانهتر شد. همزمان، وی با اعلام «ابتکار حکمرانی جهانی» تلاش کرد نفوذ چین را در جنوب جهانی گسترش دهد. دو روز بعد، رژه عظیم نظامی به مناسبت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم با حضور «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه و «کیم جونگاون» رهبر کرهشمالی برگزار شد؛ این دو متحدانی برای پکن هستند که نه تنها در اهداف شخصی، بلکه در مخالفت با نظم جهانی تحت رهبری واشنگتن اشتراک نظر دارند.
طبق این تحلیل، اتحاد فوق منجر به همکاریهای عملی هم شده است؛ روسیه فناوری و دانش نظامی به کره شمالی منتقل میکند و تجارت و کمکهای نظامی چین و ایران، به مسکو در جنگ اوکراین کمک کرده است. این تحولات نشان میدهد که رقبای آمریکا با هماهنگی فزاینده، نظم جهانی را به چالش میکشند.
همزمان، شی جینپینگ با نمایش قابلیتهای نظامی مانند موشکهای قارهپیما، نشان داد که چین نه تنها به دنبال صلح، بلکه به دنبال بازسازی قدرت در غرب اقیانوس آرام است. در حالی که آمریکا درگیر تضعیف راهبردی خود است، اقداماتی مانند فشار بر فیلیپین و رزمایشهای نظامی اطراف تایوان، حاکی از اعتماد به نفس و برنامه های آتی چین هستند.
ترامپ به این تحولات واکنش نشان داد و سه رهبر فوق را به «توطئه علیه آمریکا» متهم کرد. با این حال، اقدامات او در عرصه بینالمللی اغلب متناقض بوده است. در هفتههای اخیر، او بر سر تجارت با هند و خرید نفت از روسیه تنش ایجاد کرد و با تحریمهایش، شریک استراتژیک خود را به جای دشمن تنبیه کرد. به گفته برندز، این تصمیمها نشاندهنده منطق راهبردی عجیب ترامپ است؛ چرا دشمن را هدف گرفت وقتی میتوان یک شریک حیاتی را تحت فشار قرار داد؟ تازهترین پیشنهاد ترامپ، درخواست از اروپا برای وضع تعرفه بر چین و هند برای خرید نفت روسیه اندکی بهتر است.
چالشهای راهبردی آمریکا تنها محدود به هند نیست. در ژاپن، نخستوزیر «شیگیرو ایشیبا» به دلیل توافق تجاری یکطرفه با ترامپ مجبور به استعفا و در کره جنوبی، بازداشت صدها کارگر کرهای، موجب خشم و سردرگمی سئول شد. این مثالها نشان میدهند که سیاستهای ترامپ گاهی اوقات موجب تحقیر و آسیب دیپلماتیک قابل توجه شدهاند.
تمرکز ترامپ به داخل کشور نیز قابل توجه است. پیشنویس راهبرد دفاع ملی پنتاگون، امنیت داخلی و نیمکره غربی را بر اولویت جهانی در اروپا، خاورمیانه و غرب اقیانوس آرام مقدم میداند. ترامپ با افزایش توان نظامی در حوزه کارائیب و حملات به مظنونان قاچاق مواد مخدر و تهدید شهر شیکاگو، نشان داده است که دشمنان اصلی خود را در داخل کشور میبیند و به تمرکز بر سیاستهای داخلی تمایل دارد.
برندز نتیجه میگیرد که اگرچه نظم جهانی یکشبه فرو نمیریزد، فشار رقبای فعال و جسور و همچنین افول راهبردی و گرایشهای غیردموکراتیک در آمریکا، باعث شده است تصور فروپاشی این نظم در آینده آسان باشد. ترکیبی از اتحاد رقبای آمریکا، سیاستهای متناقض واشنگتن و تمرکز داخلی ترامپ، نظم جهانی مبتنی بر قدرت و رهبری آمریکا را در معرض تهدید جدی قرار داده است.
پایان/
نظر شما