به گزارش تحریریه، نشست آتی نمایندگان ایران، تروئیکای اروپا به همراه روسیه و چین که قرار است روز سه شنبه هفدهم فروردین ماه در وین پایتخت اتریش برگزار شود از جنبه های مختلف حائز اهمیت است؛ نشستی که برایند و حاصل تصمیم جلسه ویدئویی روز جمعه ۱۳ فروردین کمیسیون مشترک برجام بود. در جریان آن نشست مجازی تصمیم گرفته شد به منظور مشخص شدن اقدامات لغو تحریمها و اجرای توافق هسته‌ای و نیز برگزاری نشست‌های گروه‌های تخصصی، اعضای برجام این هفته در وین گردهم آیند.
آنچه نشست وین را مهمتر از دیگر مذاکرات جلوه داده، احتمال حضور نماینده آمریکا در آن است. این نخستین باری است که پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای، نماینده‌ای از ایالات متحده در مذاکرات حاضر خواهد شد. البته هنوز در این زمینه شک و شبهه وجود دارد و شاهد مواضع متفاوت و گاها متناقض از سوی مقامات کشورهای عضو برجام هستیم.
«رابرت مالی» مسئول ویژه امور ایران در دولت بایدن به تازگی در گفت و گو با شبکه «پی بی اس» اعلام کرده که آمریکا در نشست سه‌شنبه آینده در وین شرکت خواهد کرد. او گفت که «هدف جلسه روز سه‌شنبه این است که آمریکا ببیند آیا می‌تواند قدم‌هایی برای بازگشت به توافق برجام بردارد و جمهوری اسلامی چه اقداماتی باید انجام دهد.»
بسیاری از ناظران و مقامات سیاسی از گفت وگوهای «غیرمستقیم» آمریکا و ایران سخن به میان می آورند. البته استقبال کاخ سفید از انجام مذاکرات غیرمستقیم با ایران نیز مشهود است. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، مذاکرات وین را «یک گام به جلو» خوانده و گفته است که واشنگتن برای دیدار مستقیم با نمایندگان ایران هم آمادگی دارد.
همزمان با دستگاه وزارت خارجه امریکا از کاخ سفید نیز چنین صدایی به گوش می رسد. «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید، روز جمعه در کنفرانس خبری خود به برگزاری جلسه حضوری طرف های برجام در پایتخت اتریش اشاره کرد و گفت که «آمریکا دیدگاه کاملا واقع‌بینانه‌ای به روند دیپلماتیک دارد و انتظار ندارد نشست وین منجر به مذاکرات مستقیم شود.»
در حالی طرف آمریکایی به مذاکرات غیرمستقیم با ایران خوشبین است و حتی مقامات کاخ سفید از آمادگی کشور خود برای مذاکرات مستقیم با تهران دم می زنند که مقامات جمهوری اسلامی هر گونه مذاکره ای با امریکا را رد می کنند. «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه کشورمان هر دیداری را بین دو طرف رد کرد و در توئیتی نوشت: «ایران و ایالات متحده دیداری نخواهند داشت؛ غیرضروری است.» «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزارت امور خارجه نیز تاکید کرده که مذاکره ای مستقیم یا غیرمستقیم با آمریکا نخواهد داشت.
از نگاه ناظران، تکاپوی آمریکا برای احیای برجام بی ارتباط با توافق همکاری ۲۵ ساله ایران و چین و همچنین کاهش مداوم تعهدات تهران در برجام نیست. پس از امضای توافق همکاری تهران و پکن، بایدن به صراحت گفت که «یک سال است که نگران این مساله بوده‌ام».
در پیوند با کاهش تعهدات برجامی از سوی تهران، طرف غربی در هراس است که با تداوم چنین روندی، بازگشت پذیری دشوارتر از قبل شود. در اظهارات جدید «علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی می توان به سرعت حرکت ایران در مسیر مخالف برجام پی برد. صالحی جمعه شب در گفت‌وگویی مستقیم با برخی کاربران شبکه اجتماعی صوتی «کلاب هاوس» درباره برجام، گفت: «قرار بود براساس مصوبه مجلس در ظرف یک سال ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم ۲۰ درصد تولید کنیم، الان به ۵۰ کیلوگرم رسیده‌ایم.»
صالحی تصریح کرد که بازسازی راکتور اراک به تایید پیشرفته‌ترین کشورهای هسته‌ای دنیا رسیده است. او در ادامه اظهار داشت «ما در راکتور اراک با چین همکاری می‌کنیم و تمام طراحی‌هایی که انجام دادیم به تایید دوستان چینی رسیده است و در صنعت هسته‌ای همکاری نسبتا خوبی داریم و در چارچوب این سند ۲۵ ساله این همکاری‌ها گسترش خواهد یافت.»
از طرف دیگر، اتحادیه اروپا که در دوره بایدن همسویی آشکاری با کاخ سفید دارد، می‌کوشد مقدمات بازگشت آمریکا به برجام را فراهم کند و مانع نقض هر چه بیشتر تعهدات ایران در توافق هسته‌ای شود. سران بروکسل اینک مطالبات نامعقول گذشته همچون مشارکت عربستان و رژیم صهیونیستی در مذاکرات هسته ای را کنار گذاشته اند.
یکی از دلایل کنار گذاشتن مطالبات اینچنینی از سوی تروئیکا، رد پیشنهاد حضور امریکا پشت میز مذاکرات از سوی جمهوری اسلامی ایران بود. بی تردید بدون رفع تحریم، از سرگیری مذاکرات ایران و آمریکا مشکلی از کشورمان را نخواهد گشود. ضمن اینکه حضور نماینده آمریکا در وین و مشارکت در گفت وگوهای برجامی بدون الحاق مجدد به توافق، هیچگونه مسئولیتی را متوجه کاخ سفید نخواهد کرد. در نتیجه انتظار می رود ایران دوگانه ذیل را خواستار باشد؛ در وهله اول رفع تحریم و در مرحله دوم بازگشت آمریکا به برجام و تعهدات برجامی.
پایان/
نظر شما