به گزارش تحریریه، در سایه تحولات پرشتاب اقتصادی و سیاسی جهان، صادرات کشورهای خلیج فارس به ایالات متحده یکی از شاخص‌های اصلی بازتاب دهنده سلامت و قوت روابط تجاری دوطرف به شمار می‌رود.

این روابط اقتصادی در سال گذشته (۲۰۲۳)، شاهد کاهش ۲۷ درصدی در حجم صادرات کشورهای شورای همکاری به بازارهای آمریکا بود.

کشورهای شورای همکاری یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایالات متحده در خاورمیانه به شمار می‌روند؛ با این‌حال، افت صادرات سال گذشته، نشان دهنده وجود چالش‌هایی است که می‌تواند دارای اهمیت راهبردی برای منطقه و نیز روابط شورا-آمریکا باشد.

برپایه داده‌های وزارت بازرگانی آمریکا، صادرات کشورهای شورای همکاری سال گذشته، از ۳۹.۶۸ میلیارد دلار در ۲۰۲۲، به ۲۹.۰۵ میلیارد دلار رسیده است؛ که ۲۶.۸ درصد کاهش نشان می‌دهد.

ارزش واردات این کشورها از آمریکا نیز از ۴۱.۷۳ میلیارد دلار در ۲۰۲۲، به ۳۷.۱۱ میلیارد دلار در سال 2023 رسید.

از همین‌رو، مازاد تجاری آمریکا با این شش کشور در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته و از کسری ۲.۰۵۵ میلیارد دلاری ایالات متحده در ۲۰۲۲، به ۸.۰۶۶ میلیارد دلار رسید.

مقایسه مبادلات تجاری

مرکز مطالعات خلیج فارس در گزارشی نوشت، ارزش صادرات عربستان سعودی به ایالات متحده در سال گذشته بیشتر از دیگر کشورهای شورا بوده و از ۲۳.۲۷۳ میلیارد دلار در ۲۰۲۲ به ۱۵.۸۷۷ ملیارد دلار رسیده است.

همچنین واردات. سال گذشته سعودی از آمریکا، از ۱۱.۴ میلیارد دلار در ۲۰۲۲ به ۱.۱۴۵ میلیارد دلار رسید.

امارات با صادرات ۶.۵۷۸ میلیارد دلاری به آمریکا، پس از عربستان در جایگاه دوم قرار گرفت. (صادرات ۲۰۲۲ این کشور ۶.۸۸۳ میلیارد دلار بود)

واردات امارات از آمریکا نیز از ۲۰.۸۳ میلیارد دلار در ۲۰۲۲، به ۲۴.۸۵ میلیارد دلار رسید.

در این فهرست عمان جایگاه سوم را داشته و صادرات سال گذشته این کشور به آمریکا، از ۲.۷۱ میلیارد دلار در ۲۰۲۲، به ۱.۶۵۱ میلیارد دلار رسید.

واردات این کشور از آمریکا نیز از ۱.۴۸۶ میلیارد دلار به ۱.۸۶ میلیارد دلار رسید.

قطر با ۲.۰۴۷ میلیارد دلار صادرات به آمریکا (از ۲.۸۷ م.د. در ۲۰۲۲) در جایگاه چهارم ایستاد.

واردات قطر از ایالات متحده نیز از ۱.۴۸ میلیارد دلار به ۴.۶۵۸ میلیارد دلار افزایش یافت.

صادرات بحرین به آمریکا در سال گذشته از ۱.۹ میلیارد دلار به ۱.۱۸ میلیارد دلار و واردات آن از آمریکا نیز از ۹۵۰ میلیون دلار به ۱.۶۷۶ میلیارد دلار رسید.

کمترین صادرات به آمریکا نیز از آنِ کویت بوده که از ۲.۰۴۰ میلیارد دلار به ۱.۷۲ میلیارد دلار رسید؛ همچنین واردات این کشور از آمریکا نیز از ۳.۴ میلیارد دلار به ۲.۹۲ میلیارد دلار کاهش داشته است.

دلایل افت روابط

کاهش صادرات کشورهای شورای همکاری به ایالات متحده ریشه در چند عامل انباشته و درهم تنیده دارد.

یکی از برجسته‌ترین عوامل، تحولات در تقاضای جهانی است؛ چرا که عوامل اقتصادی جهانی، مانند کاهش رشد اقتصادی جهان و یا تغییر در الگوی جهانی مصرف، بر تقاضای محصولات خلیج فارس در بازارهای آمریکا نیز تأثیر گذاشته باشد.

همچنین نوسانات بهای نفت می‌تواند صادرات نفت و گاز و نیز رقابت‌پذیری کالاهای خلیج فارس در بازارهای جهانی را به شدت تحت تأثیر قرار داده باشد.

تنش‌های ژئوپولیتیکی و درگیری‌های جاری، مانند تجاوز رژیم صهیونیستی به غزه یا جنگ روسیه و اوکراین و دیگر بحران‌ها نیز تأثیر قابل توجهی بر پویایی تجارت جهانی دارند.

عوامل این کاهش هرچه که باشد، این رویداد درحالی رخ می‌دهد که ورود و نفوذ روزافزون قدرت‌های بزرگ دیگری مانند چین، روسیه و نیز هند، چندین دهه حضور و هیمنه ایالات متحده را با چالش جدی مواجه کرده است؛ و بنابراین یک امتیاز دیگر برای این بازیگران جدید به شمار می‌رود.

پایان/