به گزارش تحریریه، اندیشکده «شورای آتلانتیک» پژوهشی مبسوط را با عنوان «آینده استراتژی ایالات متحده در مورد ایران» پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا (در آبان ماه سال ۱۴۰۳) منتشر کرد و در مورد رویکردهای تاثیرگذار در کاهش قدرت منطقه ای ایران توصیه هایی را ارائه کرده است.

این اتاق فکر آمریکایی در گزارش های قبل بر گسترش فشار چندجانبه بین المللی بر ایران از طریق تشدید فشار حداکثری علیه ایران، ارائه مشوق های سیاسی، اقتصادی و حتی هسته ای برای ایجاد انگیزه در تهران در کنار داشتن آمادگی برای حمله نظامی تاکید کرد.

در فصل آخر گزارش تحلیل اندیشکده آمریکایی بر موضوع تاثیرگذاری بر جامعه ایرانی تمرکز شده است که گزارش کنونی بر نقش آفرینی بیشتر ایالات متحده در پرونده ایران تاکید دارد. در این گزارش می خوانیم: .

شکل‌دهی به نقش ایالات متحده

این رویکرد دارای هدف بلندمدت حمایت از توانایی مردم ایران برای تغییر نظام حکومتی‌شان در صورت تمایل آنان است، اما در پی انجام این کار از طریق تحریک به کودتا – مانند کاری که ایالات متحده در سال ۱۹۵۳ انجام داد و در برکناری نخست‌وزیر ایران، محمد مصدق، نقش داشت – یا حمایت از یک شورش مسلحانه نخواهد بود.

«تاریخ ایران... نشان می‌دهد که تغییر رژیم نمی‌تواند از بیرون حاصل شود. هر دولتی که توسط یک قدرت خارجی تحمیل شود – یا اگر اینگونه به نظر برسد – از مشروعیت داخلی برخوردار نخواهد بود.»

در واقع، هدف اساسی این رویکرد – که نسبت به سیاست‌های پیشین که یا به همکاری با رژیم به نحوی که آن را مشروع جلوه می‌داد یا حمایت از تلاش‌هایی برای سرنگونی فوری رژیم با پشتیبانی خارجی محدود می‌شد، رویکردی دقیق‌تر و متعادل‌تر دارد – آن است که به مردم ایران فرصت داده شود تا آینده خود را خودشان انتخاب کنند.

امروزه، چنین فرصتی وجود ندارد، زیرا حکومت در تهران با خشونت و مطالبات اقتدارگرایانه، آن را از بین برده است تا مردم جرات اعتراض به شرایط بد اقتصادی کشور یا رعایت حجاب را نداشته باشند. اما یک سرنگونی خارجی که مشروعیتی ندارد، در بلندمدت نیز بعید است که پایدار باشد.

بنابراین، سیاست‌گذاران باید انتظار داشته باشند که نتایج حمایت تقویت‌شده از مردم ایران، فوراً رضایت‌بخش نباشد. در واقع، دست‌کم در ابتدا، بخش عمده‌ای از این تلاش در حاشیه‌ها انجام خواهد شد. اما تلاشی آهسته، پیوسته، هدفمند و چند دهه‌ای – با تأکید بر نیاز به یک سیاست دوجانبه ثابت و پایدار – برای فراهم کردن حمایت بیشتر از مردم ایران، که با افزایش بودجه برای ابزارهای آموزشی و دسترسی به رسانه‌ها و صداهای مستقل آغاز می‌شود، به‌احتمال زیاد بهترین امید برای آینده‌ای سیاسی متفاوت و پایدار در ایران خواهد بود.

چنین سیاستی از رویکردی الگوبرداری‌شده است که ایالات متحده برای حمایت از جنبش‌های ضدکمونیستی در راستای دموکراسی و حقوق بشر در اروپای شرقی در مراحل پایانی جنگ سرد به کار برد – به‌ویژه جنبش همبستگی در لهستان – که به این جنبش‌ها کمک کرد تا پس از فروپاشی دیوار برلین در سال ۱۹۸۹، دولت‌های کمونیستی خود را سرنگون کنند.

حمایت آمریکا از مخالفان ایرانی باید در همکاری با متحدان دموکراتیک صورت گیرد، از جمله کشورهایی که سابقه سلطه بر ایران را ندارند، مانند کانادا، نیوزیلند، آفریقای جنوبی یا ژاپن، تا به فراهم ساختن «فضا، منابع، حمایت بین‌المللی و میزانی از حفاظت... برای ایرانیان» در جهت سازماندهی یک جنبش مخالف قدرتمند کمک کنند.

استفاده از ابزارهای سیاستی جدید

در اجرای این رویکرد سیاستی، ایالات متحده باید مجموعه‌ای از ابزارها را برای تقویت شرایط لازم برای بسیج سیاسی ایرانیان در بلندمدت به کار گیرد یا ارتقا دهد، در عین حال که به این واقعیت احترام می‌گذارد که مردم ایران باید در تعیین آینده خود پیش‌گام باشند. وزارت خارجه و سازمان‌های غیردولتی مانند بنیاد ملی برای دموکراسی باید بودجه بیشتری را به ابزارهای آموزش آنلاین حامی دموکراسی و آموزش‌هایی در مورد سوءمدیریت و سوءاستفاده مالی دولت ایران اختصاص دهند، که می‌توان آن را با یک کارزار اطلاع‌رسانی عمومی وزارت خارجه علیه ایران پیوند زد.

تلاش‌های آموزشی ایالات متحده همچنین باید شامل محتوایی باشد که راهکارهای عملی و جایگزین‌هایی برای بهبود زندگی روزمره ایرانیان، به‌ویژه در مناطق روستایی، ارائه دهد. برای نمونه، موادی که به چالش‌های فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی پیش روی ایرانیان می‌پردازد، می‌تواند حمایت ملموسی از رفاه مردم ایران – مستقل از دستورکارهای سیاسی – نشان دهد. این مطالب باید به زبان‌هایی غیر از فارسی نیز، از جمله کردی، عربی و بلوچی، در دسترس قرار گیرد.

به‌صورت جداگانه، ایالات متحده باید برای بهبود دسترسی امن به اینترنت برای ایرانیان از طریق مجموعه‌ای از ابزارهای دور زدن فیلترینگ، از جمله شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN)، تلاش کند تا آنان بتوانند به منابع خبری گسترده‌تری دسترسی یابند و با یکدیگر و حامیان خارج از کشور ارتباط برقرار کنند. تلاش‌های فعلی ایالات متحده در زمینه ارائه VPN باید افزایش یافته و گسترش یابد تا با پیشرفت‌های فناوری همگام شود.

ادامه دارد