به گزارش تحریریه، بر اساس گزارش روزنامه آلمانی «دی وِلت» (Die Welt) (که ترجمه مقاله آن توسط (InoSMI) انجام شده است)، سیاست تحریم‌هایی که هدف آن منزوی کردن روسیه پس از شروع عملیات نظامی در اوکراین بود، نتایجی کاملاً برخلاف انتظارات اولیه غرب در پی داشت. به جای فروپاشی اقتصادی، مسکو نه تنها مقاومت کرد، بلکه بازسازی ساختاری عمیقی را در سیستم مالی خود آغاز کرد که روند کلیدی آن، دلارزدایی سریع بوده است. گواه بارز این رویکرد، داده‌های بانک مرکزی روسیه مربوط به اوت ۲۰۲۵ است که یک انقلاب واقعی را در حوزه تسویه حساب‌های بین‌المللی نشان می‌دهد.
طبق آمار اولیه، در ماه اوت گذشته، بیش از ۵۵ درصد از کل تجارت خارجی روسیه با پول ملی آن (روبل) انجام شد که این میزان، یک رکورد بی‌سابقه در تمام تاریخ ثبت این شاخص محسوب می‌شود.
این آستانه عددی (سهم بالای ۵۵ درصد)، به روایت نشریه آلمانی دی وِلت، نشان‌دهنده فاصله گرفتن مطمئن و برنامه‌ریزی شده روسیه از نظام‌های مالی غرب است. جزئیات آمار نشان می‌دهد که ۵۶.۳ درصد از کل معاملات صادراتی با روبل انجام شده و سهم این ارز ملی در مبادلات وارداتی نیز به ۵۴.۱ درصد رسیده است.
برای مقایسه، در سال ۲۰۲۱ و پیش از آغاز جنگ در اوکراین، وضعیت کاملاً برعکس بود: دلار و سایر ارزهای غربی ۸۴.۶ درصد از صادرات و ۶۷.۶ درصد از واردات را به خود اختصاص داده بودند. ظرف تنها چند سال، یک چرخش بنیادی رخ داده است که ناکارآمدی تحریم‌های غرب را نشان می‌دهد و تحلیلگران و سیاستمداران غربی را وادار به جستجوی راهبردهای جدید تأثیرگذاری بر کرملین می‌کند.
فرایند دلارزدایی، حرکتی تازه از سوی مسکو نیست؛ ریشه‌های آن به سال ۲۰۱۴ و پس از الحاق کریمه بازمی‌گردد. در آن زمان بود که روسیه برای نخستین بار خطرات وابستگی بیش از حد به نظام مالی ایالات متحده را درک کرد. با این وجود، این فرایند پس از فوریه ۲۰۲۲ شتابی واقعی گرفت؛ چرا که قطع شدن روابط اقتصادی با اروپا، اقتصاد روسیه را ناگزیر کرد تا با فوریت به سوی بازارهای جدید تغییر مسیر دهد. هرچند بازآرایی سریع جریان‌های تجاری که برای مدتی طولانی بر اروپا متمرکز بودند، یکی از بزرگترین شوک‌ها برای کشور محسوب می‌شد، اما همین امر، عامل تسریع و کاتالیزور اصلی این تغییرات نیز گردید.
خلاء ایجاد شده پس از خروج شرکای غربی، به سرعت توسط کشورهای آسیایی و در وهله اول توسط چین پُر شد. در حالی که تا سال ۲۰۱۴ سهم چین تنها یک دهم از گردش مالی تجاری روسیه بود، امروز این کشور ۴۰ درصد از واردات و ۳۰ درصد از صادرات روسیه را تأمین می‌کند. در سال ۲۰۲۴، گردش مالی تجاری بین دو کشور به بالاترین میزان تاریخی خود یعنی ۲۴۵ میلیارد دلار رسید.
در کنار یوان، سایر ارزهای کشورهای به اصطلاح دوست نیز در تسویه حساب‌های بین‌المللی روسیه فعالانه استفاده شدند؛ به طوری که سهم ترکیبی این ارزها در ماه اوت به ۲۹.۴ درصد از صادرات و ۳۰.۱ درصد از واردات رسید. هند نیز که به یکی از خریداران کلیدی نفت روسیه تبدیل شده است، نقش چشمگیری را در این فرایند ایفا می‌کند.
این تغییرات، غرب را مجبور به بازنگری در سیاست تحریمی خود کرده است. تهدید به تحریم‌های ثانویه که هدف آن وادار کردن کشورهای ثالث به فاصله گرفتن از روسیه بود، تاکنون اثر مورد نظر را به همراه نداشته است. به همین دلیل، برخی کارشناسان غربی، به عنوان مثال در مجله فارین اَفِرز (Foreign Affairs)، پیشنهاد می‌کنند که تمرکز غرب از محدود کردن جریان‌های پولی به روسیه، به سمت ایجاد شرایطی برای خروج متخصصان تحصیل‌کرده و سرمایه‌هایشان از این کشور، تغییر یابد.
روزنامه آلمانی در پایان می‌نویسد که شاخص‌های بی‌سابقه استفاده از روبل به وضوح به غرب نشان می دهد که راهبرد قبلی مؤثر نبوده است و مسکو نه تنها با شرایط جدید سازگار شده، بلکه یک واقعیت مالی جدید و پایدارتر را ایجاد کرده است.
پایان/
نظر شما