به گزارش تحریریه، کنفرانس بین‌المللی «همکاری روسیه و ایران در جهان در حال تغییر» در ۱۸ ژوئن ۲۰۲۵ در مسکو، در بحبوحه درگیری‌های موشکی میان ایران و اسرائیل، برگزار شد. به دلیل انفجار موشک در نزدیکی محل «مؤسسه‌ مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران» (به عنوان یکی از برگزارکنندگان این نشست)، هیئت ایرانی قادر به حضور فیزیکی یا آنلاین در این کنفرانس نشد. این عدم حضور، خود بیانگر شرایط بحرانی حاکم بر منطقه بوده و به صحنه‌ای برای نمایش حمایت سیاسی و راهبردی روسیه از ایران تبدیل شد.

مقامات و کارشناسان روس، ضمن محکومیت شدید اقدامات اسرائیل و اشاره به نقش آمریکا، بر تعهد خود به پیمان مشارکت راهبردی جامع و ارائه کمک به ایران تأکید کردند.

سخنرانی‌های ارائه شده توسط مقامات و کارشناسان روس و پیام ویدیویی نماینده ایران، بر چند محور کلیدی استوار بود:

محکومیت اقدامات اسرائیل و دفاع از حق ایران: «کنستانتین زاتولین» رئیس مؤسسه کشورهای مستقل مشترک‌المنافع، و دیگر سخنرانان روس، حمله اسرائیل را "تجاوز" آشکار و اقدامی برای انحراف اذهان عمومی از عملیات غزه توصیف کردند. «کاظم جلالی» سفیر ایران، نیز ضمن اشاره به هدف قرار گرفتن زیرساخت‌های غیرنظامی، پاسخ ایران را مبتنی بر ماده ۵۱ منشور سازمان ملل و حق دفاع مشروع دانست.

تقویت روابط استراتژیک ایران و روسیه: تمامی سخنرانان روس بر اهمیت پیمان مشارکت راهبردی جامع تأکید کرده و آن را سندی محکم برای روابط دوجانبه خواندند. «ولادیمیریِوسیِف» مدیر نشست و رئیس کمیته سازمان‌دهی کنفرانس، و همچنین رئیس بخش ادغام اورآسیا و توسعه سازمان همکاری شانگهای در انستیتوی کشورهای مستقل مشترک‌المنافع، صراحتاً اعلام کرد که روسیه قصد "رها کردن ایران" را ندارد و به تعهدات خود، از جمله ارائه کمک‌های نظامی-فنی، پایبند خواهد بود.

«ماکسیم بارانوف» معاون مدیر اداره دوم آسیا در وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه، در سخنرانی خود تاکید کرد: کمال وقاحت اینجاست که حمله به ایران در اوج مذاکرات صورت گرفت. مسئولیت شکست این مذاکرات بر عهده رهبری اسرائیل است. اقدامات اسرائیل در نابودی تأسیسات هسته‌ای ایران، جهان را به سمت فاجعه هسته‌ای سوق می‌دهد. با این وجود، هیچ چیز نمی‌تواند حرکت رو به جلو در روابط روسیه و ایران را که با معاهده مشارکت راهبردی مستحکم شده است، متوقف کند.»

انتقاد از نقش آمریکا و رسانه‌های غربی: سفیر ایران و کارشناس ایرانی (دکتر مدبر) حمله اسرائیل را بدون تأیید آمریکا غیرممکن دانستند. همچنین، هر دو طرف از پوشش رسانه‌ای غربی که پاسخ ایران را "غیرقانونی" جلوه می‌دهد، به شدت انتقاد کردند.

کنفرانس همچنین به بررسی جایگاه همکاری دو کشور در معماری کلان جدید منطقه اوراسیا پرداخت:

پروژه‌های مشترک: کارشناسان به نقش کلیدی ایران در ساختارهای غیرغربی مانند بریکس، سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا اشاره کردند. پروژه‌های مشترکی مانند کریدور حمل‌ونقل «شمال-جنوب» به عنوان نمونه‌ای عملی از این همگرایی معرفی شد.

مخالفت با تضعیف ایران: «آندری کورتونوف» کارشناس شورای امور بین‌الملل روسیه هشدار داد که تلاش برای تضعیف برنامه هسته‌ای ایران، با هدف تغییر رژیم و تبدیل ایران به یک «دولت فروپاشیده»(failed state) صورت می‌گیرد اما این اتفاق به بی‌ثباتی دائمی در منطقه دامن خواهد زد.

همکاری‌های بانکی: گزارش مدیرعامل "ام‌بی بانک" (MB Bank) مبنی بر دریافت مجوز برای افتتاح شعبه در تهران و دو برابر شدن سرمایه بانک در ۵ سال اخیر، نشان‌دهنده تلاش برای ایجاد زیرساخت‌های مالی مستقل از سیستم غربی بود.

کنفرانس مسکو بیش از یک گردهمایی علمی،یک نمایش سیاسی سازمان‌یافته برای انتقال پیام‌های زیر بود:

جلوگیری از مداخله آمریکا: هدف اصلی روسیه، جلوگیری از مداخله مستقیم ایالات متحده در درگیری و کنترل تنش‌هاست.

پذیرش برنامه هسته‌ای صلح آمیز: روسیه حق ایران برای توسعه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ذیل پیمانNPT را به رسمیت می‌شناسد و توقف کامل آن را شرطی غیرقابل‌قبول می‌داند.

در مجموع، این رویداد نشان داد که مسکو و تهران، همکاری خود را یک عنصر حیاتی برای مقابله با فشار غرب و پایه‌ریزی یک نظم جهانی چندقطبی با محوریت اوراسیا می‌دانند و این شراکت در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی-فنی تعمیق خواهد یافت.

پایان/