به گزارش تحریریه، تارنمای روسی «راشا تودی» نوشت، حجم ذخایر طلای روسیه برای اولین بار به ۳۰۰ میلیارد دلار نزدیک شد. در همین حال، سهم این فلز گرانبها در مجموع ذخایر کشور به بالاترین سطح خود از سال ۱۹۹۵ رسید و از ۴۱ درصد فراتر رفت.
کارشناسان این امر را ناشی از رکورد افزایش قیمت این دارایی در بازار جهانی و بازنگری در سیاست مالی فدراسیون روسیه طی چند سال اخیر می‌دانند. برای محافظت از سرمایه‌های دولتی در برابر ریسک‌های تحریمی، مقامات روسی از نگهداری ذخایر ملی به دلار و یورو دست کشیدند و اکنون ذخیره استراتژیک کشور فقط شامل روبل، یوان و طلا است. به علاوه، جهش ناگهانی قیمت فلز گرانبها به روسیه این امکان را داده است که تقریباً ۶۰ درصد از دارایی‌های مسدود شده توسط غرب را جبران کند.
روز دوشنبه ۱۰ نوامبر، گزارش بانک مرکزی نشان داد که ارزش ذخایر طلای روسیه به بالاترین سطح در تاریخ خود رسید.
بر اساس داده‌های نهاد نظارتی (رگولاتور)، در اوایل ماه نوامبر ۲۰۲۵، مجموع ذخایر طلا و ارز کشور معادل ۷۲۵.۸ میلیارد دلار بود. ذخایر پولی تقریباً ۴۲۶ میلیارد دلار و ارزش طلای موجود در خزانه‌ها برای اولین بار از ۲۹۹.۸ میلیارد دلار فراتر رفت.
بنابراین، سهم این فلز گرانبها در حال حاضر ۴۱.۳ درصد از کل ذخایر دولتی را تشکیل می‌دهد. آخرین باری که چنین نسبتی مشاهده شد، در ماه مارس سال ۱۹۹۵ بود؛ اما در آن زمان، میزان مجموع ذخایر طلا و ارز روسیه به سختی از ۵.۵ میلیارد دلار فراتر می‌رفت و حجم طلا در آن حدود ۲.۴ میلیارد دلار برآورد می‌شد.
«الکسی لوسان» تحلیلگر بازار مالی "Sravni"، در گفت وگو با شبکه راشا تودی خاطرنشان کرد «طلا به تنها دارایی واقعاً مستقل در ذخایر بین‌المللی تبدیل می‌شود. افزایش سهم آن در مجموع ذخایر طلا و ارز، نشان‌دهنده عمل‌گرایی (پراگماتیسم) است. روسیه، مانند بسیاری دیگر از کشورها، در حال متنوع‌سازی ریسک‌های خود است و تلاش می‌کند تا از ذخایر انباشته شده در برابر فشارهای خارجی محافظت کند.»
«یِگور زینوویف» تحلیلگر "Digital broker" نیز نظر مشابهی را ابراز کرد. به گفته او، رشد بی‌سابقه ذخایر طلای روسیه به چندین عامل از جمله عامل کلیدی دلارزدایی اقتصاد مرتبط است که در سال‌های اخیر مشاهده می‌شود.
وی به راشا تودی توضیح داد: بانک مرکزی خرید دارایی‌ها به دلار و یورو را کاهش داد و تنها روبل، یوان (زیرا چین بزرگترین شریک روسیه است) و طلا را در ذخایر باقی گذاشت؛ طلا هم در معرض ریسک تحریم قرار ندارد و به سیاست‌های کشورهای دیگر وابسته نیست. چنین ساختاری در ذخایر طلا و ارز، احتمال مسدود شدن مجدد پول روسیه در خارج از کشور را به حداقل می‌رساند و کنترل مسکو بر ذخایر را افزایش می‌دهد.
علاوه بر این، تحلیلگر مذکور افزایش ارزش ذخایر طلای روسیه را به رکورد افزایش قیمت این فلز گرانبها در بازار جهانی نیز مرتبط می‌داند. به عنوان مثال، از ابتدای سال ۲۰۲۵، قیمت طلا در بورس کالای نیویورک (Comex) تقریباً ۵۷ درصد افزایش یافته و اکنون نزدیک به ۴۱۰۰ دلار در هر اونس معامله می‌شود. شایان ذکر است که در ماه اکتبر، نرخ‌ها حتی برای مدت کوتاهی به مرز ۴۴۰۰ دلار هم نزدیک شدند که برای اولین بار در کل تاریخ این قیمت‌ها حاصل شد.
یِگور زینوویف توضیح داد: قیمت‌های بی‌سابقه طلا با افزایش سطح عدم قطعیت در بازارهای مالی جهانی در ارتباط با ریسک‌های مختلف، از جمله جنگ‌های تجاری، تنش‌های ژئوپلیتیکی در تعدادی از مناطق جهان و همچنین مشکلات مختلف اقتصاد کلان، توجیه می‌شود. در چنین مواردی، طلا به طور سنتی به عنوان یک دارایی محافظ عمل می‌کند؛ و سرمایه از دارایی‌های پرریسک‌تر دقیقاً به سمت این فلز گرانبها سرازیر می‌شود، که این امر تقاضا و در نتیجه قیمت آن را افزایش می‌دهد.
افول نقش دلار
قابل ذکر است که قیمت طلا در بازار جهانی تقریباً به طور پیوسته از سال ۲۰۲۰ در حال افزایش بوده و طی این مدت، ارزش این دارایی تقریباً سه برابر شده است. کارشناسانی که با شبکه راشا تودی مصاحبه کرده‌اند، یکی از دلایل اصلی این روند را افزایش علاقه بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف به این فلز گرانبها می‌دانند.
به گفته تحلیلگران، بانک‌های مرکزی در ابتدا برای حفاظت از ذخایر خود در برابر تورم ناشی از پیامدهای همه‌گیری کرونا، فعالانه شروع به سرمایه‌گذاری در طلا کردند. با این حال، حجم خرید این فلز گرانبها توسط بسیاری از بانک‌های مرکزی، در سال ۲۰۲۲ پس از آنکه غرب تقریباً نیمی از ذخایر ارزی و طلای روسیه را مسدود کرد، به شدت افزایش یافت.
«فئودور سیدوروف» بنیانگذار «مدرسه سرمایه‌گذاری عملی»، به راشا تودی توضیح داد «افزایش قیمت‌های جهانی طلا ناشی از تغییرات بنیادی در سیستم مالی جهانی است. بانک‌های مرکزی در سراسر جهان برای چند سال متوالی، سالانه بیش از ۱۰۰۰ تُن طلا خریداری کرده‌اند. خریداران بزرگ شامل: هند، لهستان، چین و کشورهای آسیای مرکزی، در واقع، ذخایر خود را متنوع می‌کنند و از وابستگی بیش از حد به دلار فاصله می‌گیرند.»
همانطور که «آلکسی مویسیف» معاون وزیر دارایی روسیه، قبلاً در مصاحبه‌ای اشاره کرده بود، سیستم مالی جهانی مبتنی بر دلار که پس از جنگ جهانی دوم توسط توافق‌نامه‌های برتون وودز شکل گرفت، دیگر بازتاب‌دهنده واقعیت‌های امروز نیست. به اعتقاد معاون وزیر دارایی، دقیقاً در نتیجه همین امر است که تقاضای جهانی برای این فلز گرانبها مطمئنا در حال افزایش است.
مویسیف اشاره کرد: توافق‌نامه‌های برتون وودز حول محور دلار به عنوان ارز ذخیره جهانی بنا نهاده شده بودند و خروج از این سیستم به وضوح این سؤال را در برابر همه فعالان اقتصاد جهانی قرار می‌دهد: اگر دلار نه، پس چه چیزی؟ من پاسخ دیگری جز این ندارم که آن طلا است. و فکر می‌کنم بسیاری از کسانی که اکنون با خرید طلا قیمت آن را بالا می‌برند، موضع مشابهی دارند.
سیدوروف هم معتقد است که قیمت طلا تا پایان سال ۲۰۲۵ می‌تواند باز هم افزایش یابد و با رسیدن به ۴۵۰۰ دلار در هر اونس، رکورد تاریخی جدیدی را ثبت کند.
مویسیف نیز اظهار داشت که برخی از متخصصان بعید نمی‌دانند که در بلندمدت قیمت این فلز گرانبها چندین برابر دیگر افزایش یابد.
معاون وزیر در ادامه افزود «افزایش قیمت‌هایی که شاهد آن هستیم، هنوز آخرین حد نیست... پیش‌بینی‌های مختلفی وجود دارد. من با شماری از دانشمندان روسی دیدار داشتم که می‌گفتند قیمت طلا به ۳۵ هزار دلار در هر اونس خواهد رسید. خب، نمی‌دانم این اتفاق خواهد افتاد یا خیر و اگر بیفتد چه زمانی... اما کاملاً واضح است که با افول نقش ارزهای ذخیره، به ویژه دلار (دیگر درباره پوند و سایرین صحبت نمی‌کنیم)، مردم قطعاً بیشتر بر طلا متمرکز خواهند شد.»
احیای مالی
به گفته فئودور سیدوروف، همین مورد بی‌سابقه استفاده غرب از ابزارهای مالی «به عنوان سلاح» علیه فدراسیون روسیه، بسیاری از کشورها را وادار کرد تا در رویکردهای ذخیره‌سازی ذخایر خود تجدید نظر کنند. در عین حال، جالب اینجاست که خود روسیه تنوع‌بخشی به ذخایر ارزی و طلای خود را حتی قبل از تحریم‌های ۲۰۲۲ آغاز کرده بود.
چند سال قبل از شروع عملیات ویژه نظامی در اوکراین، بانک مرکزی فدراسیون روسیه حجم قابل توجهی از پول را از دارایی‌های غربی (عمدتاً آمریکایی) خارج کرد و شروع به تبدیل وجوه به طلا و یوان نمود. با این وجود، تا پایان سال ۲۰۲۱، بخشی از ذخایر ارزی و طلای روسیه به ارزش تقریبی ۲۸۰ میلیارد دلار همچنان در دارایی‌های کشورهای اتحادیه اروپا و G۷ نگهداری می‌شد و با شروع عملیات ویژه نظامی مسدود گردید.
«الویرا نابیولینا» رئیس بانک مرکزی روسیه، در بهار ۲۰۲۲ اظهار داشت: بانک روسیه به طور مستمر از سال ۲۰۱۴، سیاست افزایش و تنوع‌بخشی به ذخایر بین‌المللی را دنبال می‌کرد تا اساساً دو پشتوانه امنیتی داشته باشد:۱- برای تحقق ریسک‌های مالی، زمانی که نیاز بازار مالی به دلار آمریکا و یورو بالاست. ۲-برای بحران‌های ژئوپلیتیک، زمانی که ممکن است دسترسی روسیه به بیشتر ارزهای ذخیره محدود شود. و اکنون، پس از مسدودسازی ذخایر ارزی روسیه که به دلار و یورو نگهداری می‌شد، توسط کشورهای غربی، روسیه همچنان حجم کافی از ذخایر را به صورت طلا و یوان در اختیار دارد.»
شایان ذکر است که مسکو در پاسخ به اقدامات غرب، فروش اوراق بهادار روسیه توسط خارجی‌ها و همچنین خروج وجوه از سیستم مالی این کشور را ممنوع کرد. در نتیجه این اقدام، پول سرمایه‌گذاران و شرکت‌هایی از کشورهای غیردوست به میزانی قابل مقایسه با مبلغ مسدود شده خودش، در قلمرو فدراسیون روسیه مسدود شد.
علاوه بر این، رشد سریع قیمت طلا طی چند سال گذشته، ضرر روسیه از بابت بخشی از ذخایری که در غرب مسدود شده بود را کاهش داد. بر اساس داده‌های بانک مرکزی روسیه، در حالی که حجم فیزیکی فلز گرانبها در خزانه‌های این نهاد نظارتی تقریباً از ابتدای سال ۲۰۲۲ تغییر نکرده و همچنان حدود ۲.۳ هزار تن است، اما ارزش آن در طی این مدت ۱۶۷ میلیارد دلار افزایش یافته است. بنابراین، روسیه تنها به لطف افزایش قیمت‌های جهانی طلا، توانست تقریباً ۶۰ درصد از دارایی‌های مسدودشده خود را جبران کند.
آلکسی لوسان نتیجه‌گیری کرد: برای روسیه، تقویت نقش طلا در ذخایر به معنای استحکام بخشیدن به حاکمیت مالی است. هرچه سهم طلا بالاتر باشد، وابستگی به دارایی‌های خارجی و ریسک‌های ارزی کمتر می‌شود. این امر به حفظ پایداری ذخایر حتی در صورت تغییر شرایط اقتصادی خارجی کمک می‌کند و به عنوان پوشش بیمه‌ای تکمیلی در دوره‌های بی‌ثباتی شدید عمل می‌نماید.
پایان/
نظر شما