به گزارش تحریریه، مرکز آمریکایی نشنال اینترست آورده است: رویداد مهم و نمادین «تغییر گارد» که هر ساله توسط میلیون‌ها بیننده در کاخ باکینگهام و قلعه ویندزور مشاهده می‌شود، هم‌اکنون در عرصه‌های نفوذ پیشین امپراتوری بریتانیا در حال رخ دادن است. خاورمیانه، که برنامه‌ریزی برای دوران پس از جنگ غزه موضوع گفت‌وگو و فعالیت‌های فراوان است، در میانه ناآرامی و دگرگونی شدید به سر می‌برد و بازیگران اصلی برای اعمال نفوذ بر آینده منطقه با یکدیگر رقابت می‌کنند. یکی از آنان، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، دارد توسط این روند به شدت زیر پا کوبیده می‌شود – یا به عبارت دقیق‌تر، به شکل کامل و تمام‌عیاری «ترامپ» می‌شود. آسیب وارد شده به او ممکن است جبران‌ناپذیر باشد.
همزمان با کاهش شدت نبرد در نوار غزه – برخلاف خواست برخی متحدان نتانیاهو که اصرار بر ادامه جنگ دارند – خلأ رهبری در دو سوی مرز پدیدار شده است. اقدامات اولیه برای طرح‌ریزی درباره غزه در دوران پس از درگیری هرگز به نتیجه نرسید که از جمله دلایل آن، خودداری اسرائیل از پذیرش هرگونه نقش برای حکومت خودگردان فلسطین بود. حماس، که نتانیاهو در ابتدا قول «نابودی» آن را داده بود، از این فرصت استفاده کرده تا کنترل قهرآمیز خود را بر مناطقی که نیروهای دفاعی اسرائیل از آن‌ها تخلیه شده‌اند، تحکیم کند. هر امیدی برای ایجاد حکمرانی جایگزین در غزه، باید با چشمانداز مقاومت مسلحانه از سوی جنگندگان حماس که مواضع خود را مستحکم کرده‌اند، روبه‌رو شود.
خلأ مشابهی در درون اسرائیل وجود دارد، جایی که جایگاه‌های ارشد تیم حرفه‌ای نتانیاهو تقریباً به کلی خالی شده‌است. ران درمر – نزدیک‌ترین مشاور او و رابطش با دولت ترامپ – به تازگی از سمت وزارت امور راهبردی کناره‌گیری کرده است. خروج او در پی برکناری تساحی هانگبی، مشاور امنیت ملی اسرائیل، در تاریخ ۲۱ اکتبر و در سایه اختلاف‌نظرهای سیاسی رخ داد. تساحی بریورمن، رئیس دفتر شخصی نتانیاهو، به زودی به عنوان سفیر بعدی اسرائیل در دربار سنت جیمز عازم لندن خواهد شد. تغییرات گسترده در رده‌های بالا با ترک کارکنان باتجربه در یک برهه حساس برای اسرائیل، به کاستی اجتناب‌ناپذیری در عملکرد خواهد انجامید.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور با ابتکار عمل وارد شده و این فضا را پر کرده است. او در میانه فروپاشی احتمالی آتش‌بس تحت حمایت آمریکا، پا پیش گذاشته و بر همه طرف‌ها بدون ملاحظه چیره می‌شود. او در ۲۹ اکتبر هشدار داد: «اگر حماس رفتار شایسته‌ای نداشته باشد، نابود خواهند شد.» اما این اسرائیل است – که وابستگی‌اش به پشتیبانی دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی آمریکا، نتانیاهو را ناچار به پذیرش خواسته‌های ترامپ کرده – که دریافت‌کننده فشار همه‌جانبه و محسوس از سوی واشنگتن بوده است. رئیس‌جمهور در ۳۱ اکتبر در برنامه ۶۰ دقیقه گفت: «من [به نتانیاهو] فشار آوردم. از برخی کارهای او خوشم نیامد و دیدید که من در آن مورد چه کردم.»
هفته‌های اخیر شاهد سفرهای پیاپی ترامپ، معاون رئیس‌جمهور جی.دی. ونس، وزیر امور خارجه مارکو روبیو، رئیس ستاد مشترک ارتش ژنرال دن کِین، و فرستادگان صلح ریاست جمهوری یعنی جرد کوشنر و استیو ویتکاف به اسرائیل بوده است، همه به منظور وادار کردن نتانیاهو برای پذیرش برنامه کاخ سفید جهت پایان دادن به بن‌بست. به موازات راه‌اندازی یک «مرکز هماهنگی نظامی-شهری» در اسرائیل – جایی که صدها کارشناس آمریکایی از «تلاش‌های تثبیت‌کننده» پشتیبانی کرده و «اجرای توافق آتش‌بس» را زیر نظر دارند – ترامپ جایگاه خود را به عنوان داور نهایی همه امور مرتبط با غزه تثبیت کرده است.
امروز، نتانیاهو که زمانی از توانایی خود در مدیریت روابط با ایالات متحده لذت می‌برد – با اطمینان گفته بود «کار آمریکا را به من بسپارید» – اکنون خود را هدف انتقادهای بی‌امان در داخل اسرائیل می‌بیند زیرا حاکمیت کشور را به ترامپ واگذار کرده است. آن خودنمایی‌هایی که نتانیاهو هنگام ستیز با دولت بایدن – که مدام سعی در دور زدن آن داشت – از خود نشان می‌داد، دیگر از بین رفته است. آن تاکتیک‌ها در برابر ریاست جمهوری که به شکل امپراتوری‌وار عمل می‌کند، تنها نتیجه معکوس داد. ترامپ در ۴ اکتبر به نخست‌وزیر گفت: «او چاره‌ای ندارد. با من، باید سر سازش داشته باشد.»
نخست‌وزیر به دیوار رسیده است. شور و اشتیاق درون کابینه او نسبت به ترامپ – که زمانی در اوج بود وقتی رئیس‌جمهور ایده خود برای به دست گرفتن کنترل غزه و تبدیل آن به ریویرای فرانسه را مطرح کرد – به شدت کاهش یافته است. پایبندی ترامپ به حفظ آتش‌بس باعث شده تا او تخلفات حماس را نادیده گرفته و آزادی عمل اسرائیل را محدود کند.
مقامات آمریکایی برای متوقف کردن اقدامات تلافی‌جویانه اسرائیل که شامل جلوگیری از ارسال کمک‌های بشردوستانه و گسترش محدوده عملیات نیروهای دفاعی اسرائیل در غزه می‌شد، دخالت کرده‌اند. بسیاری از شرکای نتانیاهو زمانی به ویژه ناامید شدند که ترامپ با قاطعیت به مجله تایم گفت که الحاق کرانه باختری «اتفاق نخواهد افتاد» و اگر چنین شود «اسرائیل همه پشتیبانی ایالات متحده را از دست خواهد داد.»
نتانیاهو در روند مذاکرات با ترامپ درباره مرحله دوم آتش‌بس با چالش‌های راهبردی روبه‌رو است. پرسش‌های مربوط به چگونگی حکومت آینده در غزه، میزان خلع سلاح حماس و چگونگی استقرار مجدد نیروهای دفاعی اسرائیل، بر میزان آسیب‌پذیری اسرائیل در برابر تکرار کشتار ۷ اکتبر تأثیر خواهد گذاشت. رویکرد نخست‌وزیر به این مسائل – که در آن‌ها به دنبال بیشترین آزادی عمل خواهد بود – به احتمال بسیار با برنامه رئیس‌جمهور که برای پیشرفت سریع‌تر، خواهان مصالحه بیشتری است، برخورد خواهد کرد.
به همان اندازه برای امنیت اسرائیل مهم، ترکیب یک «نیروی تثبیت‌کننده بین‌المللی» پیشنهادی خواهد بود. علاقه ترامپ به رهبران ترکیه و قطر و مشارکت عمیق آنان در پروژه غزه، در اسرائیل باعث نگرانی شده است، جایی که تصمیم‌گیران با برجسته شدن نقش دو کشوری که به رهبران حماس پناه داده‌اند، مخالفند. در نتیجه، به حاشیه رانده شدن عربستان سعودی و امارات متحده عربی – که رویکرد سخت‌گیرانه‌تری نسبت به حماس داشته‌اند – برخلاف خواست اسرائیل است. به گفته یک مقام بلندپایه آمریکایی، اسرائیلی‌ها از بخش‌هایی از پیش‌نویس قطعنامه نیروی تثبیت‌کننده بین‌المللی که آمریکا در ۳ نوامبر با اعضای برگزیده شورای امنیت سازمان ملل در میان گذاشت، «متعجب و ناراحت شدند».
نتانیاهو که از پیش در محاصره بحران داخلی و یک ائتلاف پرکشمکش قرار دارد، اکنون ادعاهایش درباره استقلال عمل، پوچ و توخالی به نظر می‌رسد. شاید او با اندوه آرزو می‌کند که تظاهرکنندگان شعار «نه به پادشاهان» در مهار قدرت ترامپ برای عمل یکجانبه موفق شوند. با این حال، در شرایط کنونی، پیشروی بی‌امان رئیس‌جمهور به سوی یک توافق پایدار برای غزه و عادی‌سازی فزاینده با جهان عرب – در حالی که ممکن است در بلندمدت ثبات بیشتری برای اسرائیل به همراه آورد – ممکن است، به طعنه، ضربه نهایی را به دولت آن وارد کند.
منبع: کانال🟥مطالعات رسانه‌های بین‌الملل
پایان/
نظر شما