به گزارش تحریریه، مرکژ پژوهش ها و بررسی های راهبردی «الروابط» در گزارشی با عنوان «آیا دوران پترودلار به پایان رسیده است؟» نوشت، عربستان به عنوان یکی از بزرگترین تولید و صادرکنندگان نفت تصمیم گرفته است به ارتباط چندین دهه ای قراردادهای نفتی خود با دلار پایان دهد. این تصمیم نقطه عطف واقعی به شمار می رود و به دوره ای که آمریکا در آن سروری می کرد، پایان خواهد داد. این موضوع به همراه تحولات ژئوپلتیکی که جهان شاهد آن است، آغازگر مرحله جدیدی خواهد شد.

اگر عربستان به این تصمیم خود پایبند باشد زلزله واقعی در روند سرمایه گذاری، تجارت و ژئوپلتیک جهانی رخ خواهد داد. در توافق پترو دلار که در ژانویه سال ۱۹۴۷ منعقد شد، قرار شده بود که نفت فقط با ارز آمریکایی فروخته شود و فروش نباید با ارزهای دیگر از جمله مارک آلمان، فرانک فرانسه و پوند استرلینیگ (که ارزهای مطرح آن زمان بودند) صورت بگیرد.

پترودلار تاکنون نماد نظام اقتصادی و مالی به رهبری آمریکا بوده است که فراتر از یک ارز برای مبادلات تجاری نقش داشت. آمریکا برای ادامه این سیستم بسیار تلاش کرد و حتی به کشورهایی که در این سیسم تردید ایجاد می کردند، حمله نظامی کرد. یکی از دلایل حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی و همکاری آمریکا در سرنگونی نظام قذافی در لیبی این بود که رهبران آنها در این اندیشه بودند که نفت را با ارزهای دیگری غیر از دلار بفروشند.

تا به حال آمریکا از اصطلاح پترودلار و نظامی مالی ناشی از آن برای تحمیل تصمیم های مالی خود با هدف خدمت به اهداف سیاسی و نظامی اش سوء استفاده کرده است. اکنون قدرت های جدیدی در حال ظهور هستند و جهان به صورت ویژه شاهد کاهش قدرت غرب به ویژه آمریکا است. چین، روسیه، هند، ترکیه، ایران، مالزی، اندونزی در حال قدرت یابی هستند. لذا عربستان هم در این زمینه تلاش کرده است قراردادهای نفتی آینده را با ارزهایی چون یوان چین، ین ژاپن و یورو اروپا و دیگر ارزها منعقد کند.

تصمیم عربستان در شرایطی که چین به یک قدرت اقتصادی مهم جهان تبدیل شده و بزرگترین وارد کننده نفت از عربستان است، عقلانی به نظر می رسد. این در حالی است که آمریکا در صادرات نفت بزرگترین رقیب عربستان است. این تصمیم عربستان به نظام مالی کنونی جهان (که آمریکا رهبری آن را دارد) پایان خواهد داد و آغازگر مرحله جدیدی از اقتصاد جهانی خواهد بود. چنین تحولی بر روی روابط سیاسی و اقتصادی جهان هم تاثیرگذار می شود. این اقدام ریاض سبب می شود دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز همین روند را در پیش گیرند.

از نظر کارشناسان این رویکرد ریاض به دلیل گرایش عربستان به کشورهای عضو بریکس بسیار منطقی است زیرا اعضای این بلوک از نظر اقتصادی و سیاسی در جهان جایگاه بالایی دارند و در آینده غرب را پشت سر خواهند گذاشت. کنارگذاشتن پترودلار سبب تغییرات بزرگی خواهد شد و برنامه ریزی روسیه، چین و کشورهای عضو بریکس را برای ایجاد یک نظام مالی مخالف با نظام مالی سوئیفت تقویت خواهد کرد و دیگر آمریکا قادر نخواهد شد از این نظام مالی برای مجازات کشورهای مخالف خود استفاده کند.

اندیشکده عراقی در پایان گزارش خود آورد: سخن گفتن درباره جهان چند قطبی تنها به مفهوم بازنگری در نقش نهادهای بین المللی و شرکت دادن کشورهای بیشتر در تصمیم های سیاسی بزرگ نیست. بلکه به مفهوم پایان دادن به هژمونی نظامی آمریکا با پیدایش قدرت های نظامی جدید از جمله ایران، برزیل و ترکیه هم می باشد.

پایان/